Odszkodowanie za wypadek w gospodarstwie rolnym - kto za to odpowiada?
Każdy kto uległ wypadkowi w okolicznościach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, ma prawo dochodzić roszczeń odszkodowawczych z różnych źródeł, w zależności od okoliczności zdarzenia oraz stopnia zawinienia sprawcy.
Podstawowym źródłem odszkodowania za wypadek w gospodarstwie rolnym jest obowiązkowe ubezpieczenie OC rolnika, które pokrywa szkody wyrządzone osobom trzecim przez rolnika, członków jego rodziny, osoby zatrudnione w gospodarstwie, a także zwierzęta i maszyny rolnicze. W przypadku gdy poszkodowanym jest pracownik gospodarstwa, możliwe jest również dochodzenie świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników (KRUS), w tym jednorazowego odszkodowania za trwały uszczerbek na zdrowiu, renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy lub zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji.
Jeżeli wypadek wynikał z zaniedbania rolnika, np. niezapewnienia bezpiecznych warunków pracy, poszkodowany może dochodzić roszczeń odszkodowawczych bezpośrednio od sprawcy. W sytuacji śmierci osoby poszkodowanej jej najbliżsi mogą wystąpić o zadośćuczynienie, rentę alimentacyjną oraz zwrot kosztów pogrzebu.
Kiedy należy dochodzić roszczeń z OC rolnika?
Wypadek podczas pracy w gospodarstwie - dotyczy to osób wykonujących prace w gospodarstwie rolnym, zarówno na zasadzie stosunku pracy jak i w ramach pomocy, mogą doznać obrażeń w wyniku niewłaściwej obsługi maszyn rolniczych, wadliwego sprzętu lub braku odpowiednich zabezpieczeń. W takim przypadku poszkodowany może dochodzić roszczeń z obowiązkowego ubezpieczenia OC rolnika, a także, jeśli był zatrudniony, z ubezpieczenia społecznego rolników (KRUS) lub z dodatkowych polis ubezpieczeniowych.
Upadek na terenie gospodarstwa rolnego (śliskie powierzchnie, niezabezpieczone konstrukcje, nierówne nawierzchnie) -Gospodarstwo rolne musi być miejscem należycie zabezpieczonym, aby zminimalizować ryzyko upadków i urazów wynikających z oblodzonych powierzchni, nierównego podłoża czy niezabezpieczonych otworów i konstrukcji budowlanych. W sytuacji, gdy właściciel gospodarstwa nie zadbał należycie o zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa, poszkodowany ma prawo dochodzić odszkodowania oraz zadośćuczynienia z OC rolnika lub w drodze postępowania cywilnego.
Pogryzienie przez zwierzęta hodowlane (np. krowy, konie, psy) - Bardzo częsty przypadek w gospodarstwach rolnych. Rolnik ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody wyrządzone przez zwierzęta gospodarskie, niezależnie od tego, czy do zdarzenia doszło na terenie gospodarstwa, czy poza nim. W przypadku pogryzienia przez psa, potrącenia lub innego ataku przez zwierzę hodowlane, poszkodowany może dochodzić odszkodowania i zadośćuczynienia, a także zwrotu kosztów leczenia z ubezpieczenia OC rolnika lub w ramach postępowania cywilnego przeciwko właścicielowi zwierzęcia. W przypadku poważnego urazu, np. kopnięcia przez bydło, należy niezwłocznie wezwać karetkę i zadbać o właściwą opiekę.
Wypadek dziecka na terenie gospodarstwa, w tym wypadek śmiertelny - Dzieci, które przebywają na terenie gospodarstwa rolnego, są szczególnie narażone na wypadki wynikające z kontaktu z maszynami rolniczymi, zwierzętami hodowlanymi czy niezabezpieczonymi zbiornikami wodnymi. W razie nieszczęśliwego zdarzenia, odpowiedzialność odszkodowawcza obciąża właściciela gospodarstwa, jeśli dopuścił się zaniedbań w zakresie ochrony życia i zdrowia dzieci, a roszczenia mogą być kierowane zarówno wobec niego, jak i wobec jego ubezpieczyciela. Należy pamiętać, że przebywanie dzieci w pobliżu maszyn rolniczych będących w trakcie pracy jest niezwykle ryzykowne i niebezpieczne, ponieważ rolnik w obliczu obsługi ogromnej maszyny nie jest w stanie zauważyć dziecka biegnącego bądź stojącego tuż za nim lub przed nim.
W sytuacji śmierci dziecka na terenie gospodarstwa rolnego osoby najbliższe mogą dochodzić roszczeń odszkodowawczych i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Na podstawie art. 446 Kodeksu cywilnego mogą ubiegać się o zwrot kosztów pogrzebu, należne odszkodowanie, rentę alimentacyjną oraz zadośćuczynienie za ból i cierpienie. Jeżeli śmierć dziecka była wynikiem rażącego zaniedbania ze strony rolnika, rolnik może ponosić także odpowiedzialność karną na podstawie art. 155 Kodeksu karnego za nieumyślne spowodowanie śmierci lub, w przypadku szczególnym, odpowiedzialność za przestępstwo z art. 160 Kodeksu karnego – narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia. W takich przypadkach postępowanie może być prowadzone zarówno na drodze cywilnej, jak i karnej, a ubezpieczyciel rolnika może zostać zobowiązany do wypłaty świadczeń na rzecz rodziny zmarłego dziecka.
Wypadki osób postronnych odwiedzających gospodarstwo - Osoby postronne, takie jak dostawcy, klienci czy przypadkowi goście, mogą doznać szkody na zdrowiu w wyniku nieprawidłowo zabezpieczonego terenu, wadliwej infrastruktury, nieprzewidzianego zachowania zwierząt gospodarskich, bądź sytuacji losowej. Właściciel gospodarstwa ponosi odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa odwiedzającym, a w przypadku powstania szkody, poszkodowany może dochodzić rekompensaty na podstawie przepisów o odpowiedzialności cywilnej oraz w ramach polisy OC rolnika.
Wypadek podczas pracy w gospodarstwie rolnym oraz stan pod wpływem alkoholu - Rolnik oraz osoby pracujące i przebywające w gospodarstwie rolnym są zobowiązane do przestrzegania zasad bezpieczeństwa pracy, zwłaszcza podczas obsługi maszyn rolniczych. Niewłaściwa eksploatacja sprzętu, brak przeszkolenia w zakresie jego użytkowania lub dopuszczenie do pracy osób nieposiadających wymaganych kwalifikacji mogą stanowić podstawę do przypisania odpowiedzialności cywilnej rolnikowi i skutkować koniecznością wypłaty odszkodowania z tytułu jego obowiązkowego ubezpieczenia OC.
Korzystanie z maszyn rolniczych oraz podejmowanie jakichkolwiek czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego pod wpływem alkoholu stanowi poważne naruszenie zasad bezpieczeństwa i może prowadzić do wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela w przypadku powstania szkody. Jeśli do wypadku doszło na skutek nietrzeźwości osoby poszkodowanej lub sprawcy zdarzenia, zakład ubezpieczeń może odmówić wypłaty odszkodowania, a rolnik, który dopuścił się rażącego niedbalstwa, może ponosić osobistą odpowiedzialność cywilną i karną. W przypadku pracowników gospodarstwa, nietrzeźwość w chwili zdarzenia może skutkować ograniczeniem lub odmową wypłaty świadczeń z KRUS, a także utratą prawa do renty powypadkowej.